| استفاده از تلفن همراه در زندگی روزمره ما آنقدر عادی شده که شاید فراموش کرده باشیم که تا بیست سال پیش چنین فناوری وجود نداشت. در ابتدای امر مردم کسانی را که در معابر عمومی با تلفن همراه صحبت می کردند با تعجب نگاه کرده و گاهی آنها را مسخره هم می کردند. اما امروز استفاده از این فناوری آنقدر گسترش یافته که از جیب کودکان در مدرسه تا برقراری ارتباط های حساس دیتا در مناطق دوردست می توان رد پای آن را پیدا کرد.در این میان اصطلاحات متنوعی هم به گوش می خورد که بطور عادی از آنها استفاده می کنیم، مثل SMS، MMS، منشی تلفنی و مدتی است که در تبلیغات اپراتورها ارتباط داده سریع و ۳G به گوش می رسد. اما این عبارت چیست و چه تاریخچه ای دارد؟تاریخچه موبایلتاریخچه تلفن های موبایل، داستانی طولانی و درباره ابزارهایی است که توانایی اتصال بی سیم به سویچ های عمومی شبکه تلفن را داشتند. البته امکان انتقال صدا با استفاده از امواج رادیویی قدمتی بسیار بیشتر از موبایل دارد و استفاده از آن به سال ۱۹۰۸ بر می گردد، در این زمان شخصی به نام «ناتان استابلفیلد» اختراعی را ثبت کرد که چیزی بیشتر از گوشی بی سیم با برد کوتاه نبود. سال ۱۹۱۰ «لارس ماگنوس اریکسون» تلفنی را در اتومبیلش نصب کرد که البته کارکردی مثل یک تلفن موبایل نداشت. او هر بار که در جایی متوقف می شد می توانست با یک جفت سیم بلند، تلفن اتومبیلش را به شبکه محلی تلفن متصل کند و تماس تلفنی برقرار سازد!اما بعد از آن، تلفن های رادیویی باب شد. نخستین بار در سال ۱۹۲۶ مسافران درجه یک ترن هایی که بین برلین و هامبورگ طی مسیر می کردند، می توانستند از فناوری تلفن های رادیویی استفاده کنند. در همین زمان خطوط هوایی مسافربری هم از همین فناوری برای مقاصد امنیتی بهره گرفتند.طی جنگ جهانی دوم، فناوری تلفن های رادیویی در مقیاس گسترده در تانک های آلمانی مورد استفاده قرار گرفت. بعد از اتمام جنگ جهانی دوم، پلیس آلمان از همین فناوری استفاده کرده و خودروهای گشتی اش را مجهز به تلفن رادیویی کرد.البته در همه مواردی که گفته شد، استفاده از تلفن رادیویی آسان نبود و نیاز به دانش یک متخصص و خبره فن برای برقراری ارتباط بود. اما در سال های اولیه دهه ۵۰ میلادی کشتی هایی که در رود راین سفر می کردند، مجهز به نوعی از فناوری تلفن رادیویی شدند که کاربران معمولی هم می توانستند به آسانی از طریق آن تماس برقرار کند.دستگاه های گیرنده و فرستنده رادیویی دستی هم از دهه ۱۹۴۰ در دسترس عموم قرار گرفتند. تلفن های داخل اتومبیل هم از همین زمان توسط برخی شرکت ها عرضه شدند. اما دستگاه های اولیه سنگین و بسیار پر مصرف بودند و از طرفی شبکه آنها از تعداد محدودی مکالمه هم زمان پشتیبانی می کرد. اما پس از آن، شبکه های سلولی (Cellular Networks) مدرن امکان استفاده از تلفن های موبایل به صورت فراگیر به عنوان یک ابزار انتقال صدا و اطلاعات را فراهم آوردند.از ۱۷ ژوئن ۱۹۴۶ آزمایشگاه بل در آمریکا امکان تماس تلفنی بی سیم از درون ماشین را برای اهالی سنت لویز ایالت میسوری فراهم آورد. کمی بعد از آن هم AT&T عرضه «سرویس تلفنی قابل حمل» را در ناحیه ای محدود و با تعداد کمی کانال ارتباطی شهری آغاز کرد. اما معرفی تکنولوژی سلولار و امکان باز-استفاده از فرکانس ها در محدوده های بسیار کوچک و همچنین ارائه ابزارهای ارسال و دریافت رادیویی از نوع کم مصرف و سبک، باعث همه گیر و تجاری شدن صنعت موبایل گشت.پیشرفت های سریع صنعت ارتباطات همراه را می توان در چند نسل مشخص دسته بندی و پیگیری کرد:۰G- اولین نسل ارتباطات همراه که با تلاش های آزمایشگاه بل و به خصوص شرکت AT&T از سال ۱۹۴۶ آغاز به کار نمود و تا سال ۱۹۴۸ بیش از ۱۰۰ شهر آمریکا و نزدیک به ۵۰۰۰ مشترک را تحت پوشش قرار داد. تماس ها به صورت دستی و توسط اپراتور شرکت برقرار می شد. مشترکان برای صحبت کردن باید دکمه ای را نگه داشته و برای شنیدن صدای طرف مقابل، آن را رها می کردند. هر فرد برای استفاده از این خدمات به تجهیزاتی با وزن ۳۶ کیلوگرم نیاز داشت. در این سیستم تنها امکان برقراری سه تماس به صورت همزمان وجود داشت.از سال ۱۹۶۵ شرکت AT&T با بهبود خدمات خود، امکان برقراری تعداد بیشتری تماس همزمان را فراهم کرد و مناطق بیشتری را تحت پوشش قرار داد. کاربران امکان یافتند که به جای تماس با اپراتور، از شماره گیر استفاده کنند. حجم و وزن دستگاه ارتباطی مورد نیاز نیز کاهش چشمگیری یافت. اما مشکل کمبود کانال های تماس همچنان پا بر جا بود و برای مثال در نیویورک تنها ۱۲ کانال تماس وجود داشت که معمولا باعث انتظار ۳۰ دقیقه ای برای برقراری تماس می شد.تکنولوژی سلولار برای ارتباط بهتر و وسیع تر تلفن های قابل حمل، در سال ۱۹۴۷ ابداع شد. اما تا اواخر دهه ۱۹۶۰ فرصت لازم بود تا پیشرفت های الکترونیکی مورد نیاز برای عملی کردن این ایده گرد هم آیند. به این شکل، از سال ۱۹۷۷ استفاده از این تکنولوژی در ارتباطات موبایل آغاز شد.تا قبل از ۱۹۷۳ تماس بی سیم محدود به تلفن های نصب شده در ماشین ها بود. اما از این زمان موتورولا و آزمایشگاه بل رقابت خود را برای تولید اولین تلفن موبایل دستی آغاز کردند. این مسابقه خیلی زود و در ۳ آوریل ۱۹۷۳ با برقراری اولین تماس تلفنی موبایل توسط یکی از محققان موتورولا با یک ابزار کوچک دستی به سرانجام رسید. این موبایل ۱۱۳۳ کیلوگرم وزن، ۲۲.۹ سانتی متر طول، ۴.۵ سانتی متر عرض و ۱۲ سانتی متر عمق داشت. باتری این موبایل تا ۳۰ دقیقه مکالمه شما را همراهی می کرد و شارژ مجدد آن به ۱۰ ساعت زمان نیاز داشت.۱G- اولین شبکه با تکنولوژی سلولار به صورت آنالوگ بود که اکنون آن را ۱G می خوانند. شروع استفاده تجاری از این نسل شبکه های تلفن همراه از سال ۱۹۷۸ آغاز شد. البته این نسل ارتباطات همراه علی رغم گسترش زیاد، از اشکالات فراوانی همچون قابلیت شنود بسیار ساده، میزان تشعشع بالای امواج و سادگی کلون کردن تلفن، رنج می برد. این شد که نسل بعدی تلفن های همراه که استفاده دیجیتال از تکنولوژی سلولار را پشتیبانی می کرد، از سال ۱۹۹۰ آغاز شد.۲G- در دهه ۱۹۹۰ دومین نسل سیستم های تلفن همراه عرضه گردید. در این نسل استفاده از تلفن همراه به شکل انفجاری افزایش یافت و شاهد ظهور تلفن های اعتباری در بازار بودیم. دوران نسل دوم، هم زمان با کوچ از موبایل های بزرگ تر از آجر به تلفن های همراه ۱۰۰ تا ۲۰۰ گرمی بود. نسل دوم موبایل، با ابداع شیوه جدید ارتباطی با نام SMS هم همراه بود. اولین اس ام اس کامپیوتر به فرد در ۳ دسامبر ۱۹۹۲ در انگلیس ارسال شد و اولین اس ام اس فرد به فرد در سال ۱۹۹۳ در فنلاند ارسال گردید.استفاده از بستر موبایل برای دستیابی به محتوای چند رسانه ای هم از سال ۱۹۹۸ و با عرضه رینگ تون های قابل دانلود توسط یکی از اپراتورهای موبایل فنلاند آغاز شد. همچنین اولین پرداخت های موبایلی هم از همین سال آغاز شدند. اولین سیستم تجاری پرداخت موبایلی هم از سال ۱۹۹۹ در فیلیپین راه اندازی شد. در همین سال ژاپن هم سرویس کامل اینترنت بر روی موبایل را ارائه کرد.۳G- همزمان با رشد نسل دوم ارتباطات همراه و استفاده روز افزون مردم از موبایل، تقاضا برای سرویس های دیتا هم روز به روز افزایش می یافت. پس نیاز به سرعت های بسیار بالاتر ارتباط اطلاعات در شبکه های موبایل احساس می شد. مهمترین تفاوت نسل دوم با نسل سوم در شیوه انتقال اطلاعات توسط این دو است. اولین شبکه آزمایشی پیش-تجاری ۳G از ماه می ۲۰۰۱ در ژاپن آغاز گشت و اولین شبکه نسل سوم در اول اکتبر ۲۰۱۱ در این کشور افتتاح شد.البته شبکه ۲G هم طی این سال ها ارتقاء و بهبود یافته و با سرعت های بهتر و ظرفیت های بیشتر، هنوز در بسیاری از نقاط دنیا مورد استفاده قرار می گیرد.۴G- از سال ۲۰۰۹ نگرانی ها درباره ظرفیت شبکه ۳G و عدم پاسخگویی به تمام نیاز کاربران شبکه های موبایل آغاز شد. شرکت های تجاری هم به دنبال نسل چهارم ارتباطات بودند که امکان سرعت ۱۰ برابری نسبت به نسل قبل را فراهم می آورد. از همین زمان بود که اولین شبکه های ارتباطی تجاری نسل چهارم کار خود را آغاز کردند. البته هنوز این تکنولوژی بسیار نوپا محسوب شده و کشورهای محدودی در حال استفاده از آن هستند.تاریخچه تلفن همراه در ایرانیک دهه پس از ظهور پدیده تلفن سیار در جهان، ایران نیز در سال ۱۳۵۴-۱۳۵۵ درصدد استفاده از این سیستم بر آمد و با بررسی هایی که از سوی شرکت مخابرات ایران و کارشناسان خارجی صورت گرفت این نتیجه حاصل شد که ایران سالانه کشش جذب ۴ تا ۵ هزار مشترک را دارد و اجرای طرح با ۱۰۰۰ شماره پیش بینی شد اما این تلاش در آنزمان ناکام اند.در سال ۱۳۶۷ وزارت پست و تلگراف اقدام به طراحی تلفن سیار کرد و با یک تجدید نظر در این طرح، در سال ۱۳۷۲ تجهیزات آن خریداری شد و در مرداد ماه ۱۳۷۳ فاز اول این طرح به ظرفیت ۱۰۰۰۰ شماره ای آغاز به کار کرد .همزمان با اجرای این طرح در تهران، طراحی مقدماتی سیستم تلفن سیار در کرمان نیز آغاز شد که در مرحله دوم طرح، مقرر شد تهران ضمن اتصال به این شهرها با ورودی و خروجی زیر زمینی و دریایی کشور نیز مرتبط شود و جزایر قشم و کیش در مرحله دوم تحت پوشش این طرح قرار گیرند.طی سالهای ۱۳۷۲ تا اوایل ۱۳۷۴ تعداد متقاضیان تلفن سیار بیش از ۱۰۰ نفر نبود چون این سیستم به هیچ عنوان برای مردم شناخته شده نبود و در شهریور ۱۳۷۴ هنگامی که آگهی نام نویسی در روزنامه های کثیر الانتشار کشور منتشر شد حدود ۸ تا ۹ هزار نفر ثبت نام نمودند، به عبارت دیگر استقبال چندانی از این سیستم پایه و ضروری در جامعه به عمل نیامد و حتی در محافلی با واکنش های منفی، تلفن همراه سیستمی زاید و تجملاتی عنوان شد.از بهمن ۱۳۷۴ چرخشی شگفت برای نام نویسی تلفن سیار پدیدار شد بطوریکه ۲۰۰هزار نفر متقاضی دریافت تلفن سیار شدند، البته تقاضای استانهای کشور بدلیل عدم آگاهی از کاربرد این وسیله ارتباطی کمتر بود و بیشترین تقاضا به شهروندان تهرانی اختصاص داشت که بیش از ۱۳۰ هزار نفر برآورد می شد و همچنین مردم حومه تهران یعنی کرج، قزوین، ساوه و قم که با در نظر گرفتن شمار آنان رقم تقاضا به ۱۵۰ هزار شماره رسید.در پی استقبال غیر منتظره، طراحی برای گسترش تلفن سیار جهت یک میلیون مشترک پیش بینی شد و در این زمینه برای شهرهای مختلف کشور دستگاههای لازم به منظور راه اندازی این پروژه خریداری و نصب گردید.سیستم تلفن سیار دیجیتالی ایران از کشور فنلاند خریداری شد که از نوع GMS می باشد و برخی از خریدها نیز در این چند ساله اخیر از زیمنس و نوکیای آلمان بوده است.در سال ۱۳۸۲ در حدود ۲ میلیون و ۴۱۴ هزار و ۸۱۵ تلفن همراه در داخل کشور به متقاضیان واگذار شده است و این روال با پیدایش اپراتورهای دیگر رو به فزونی گذاشت تا به امروز که آخرین اپراتور فناوری ارتباط ۳G را در ایران ارائه نموده است که با حرف و حدیث های فراوانی هم روبرو شده که امیدواریم این مشکلات برطرف گردد و راه برای ورود فناوریهای جدید با امکانات بهتر بسته نشود. |  |
↧
3G چیست؟
↧